Er worden veel gezondheidsvoordelen gekoppeld aan koffie, waaronder een kleinere kans op ernstige ziektes en een nog langere levensduur. Alhoewel er een hoop onderzoeken zijn die de voordelen van koffie bestempelen, zijn er echter ook een hoop die beweren dat het negatieve effecten heeft.
Recent is de aandacht gefocust op potentiële schadelijke stoffen, welke mycotoxinen genoemd worden en gevonden kunnen worden in groene koffie. In ons artikel over bulletproof koffie hebben we het hier al even kort over gehad. Maar is alle groene koffie besmet met deze schimmels?
Net als bij andere voedingsmiddelen zijn er veel variabelen van verbouwen en oogsten tot verpakken die de kwaliteit van koffie kunnen beïnvloeden. Mycotoxinen kunnen een onderdeel zijn bij de productie van groene koffie. Om deze reden heeft men industriestandaarden en procedures bedacht om deze zorgen over onze gezondheid uit onze voedselketen te halen.
Iedereen, van de boer tot de brander, wil het best mogelijke product leveren. De kwaliteit van groene koffiebonen is direct verbonden met de verkoopwaarde en het mag duidelijk zijn dat niemand beschimmelde producten of besmette koffie wil produceren. Laten we eens uitgebreid een kijkje nemen naar wat deze mycotoxinen nu eigenlijk zijn.
Wat zijn mycotoxinen?
Aangezien mycotoxinen een schimmel zijn en de meeste schimmels aeroob zijn, kan je ze bijna overal vinden in extreem kleine hoeveelheden. De redenen voor de productie van mycotoxinen is op dit moment nog niet duidelijk.
Wat we wel weten, is dat mycotoxinen toxische chemische producten zijn die ontstaan uit schimmels welke op landbouw gewassen groeien. Over het algemeen versnellen een hoge vochtigheid, hoge relatieve luchtvochtigheid en warme temperaturen de groei van schimmels en de productie van gifstoffen.
Er zijn meer dan 300 bekende mycotoxinen en alle hebben verschillende chemische structuren en doen verschillende dingen.
In welke andere landbouw producten kan je mycotoxinen terugvinden?
Mycotoxinen komen voor in een grote verscheidenheid aan voedingsmiddelen, zoals maïs, pinda’s, katoenzaad, tarwe, gerst, cacao en boomboten. Men is ze ook in kleine hoeveelheden tegenkomen in rijst, bier en wijn. Chocolade, rozijnen, pinda’s en tarwe lijken voornamelijk gevoelig te zijn voor besmetting.
Mycotoxinen en groene koffie
Er zijn twee mycotoxinen die in koffie gevonden kunnen worden.
Ochratoxine A
Ochratoxine A (OTA) is een secundaire metaboliet die geproduceerd wordt door verschillende soorten aspergillus en penicillium. Het is een mycotoxine die je kan vinden in koffie, maar ook in granen (vooral tarwe), specerijen, druiven, fruit en bier. Ochratoxine A kan overgedragen worden via vlees en eieren, maar ook door besmet voedsel.
Bij de mens veroorzaakt het toxine nieraandoeningen en tumoren aan de urinewegen. Een interessant feit, is dat ochratoxine A ook is gevonden in borstmelk.
Aflatoxine B1
Een bekende carcinogeen en heeft verscheidene schadelijke effecten in grote doseringen laten zien, zoals het ontstaan van levertumoren. Onder andere aflatoxine B1 voor in met aspergillus flavus (een schimmel) besmette:
- maïs, pinda’s (aardnoten), hazelnoten, pistachenoten, granen, rijst, peulvruchten, en nootmuskaat.
- afgeleide producten zoals: pindameel, pindakaas, brood, bier.
Wanneer koeien met aflatoxine B1 verontreinigde granen eten, kunnen zij een bron vormen van het toxine aflatoxine M1, in melk en melkproducten als kaas, yoghurt en room.
Aflatoxine B1 wordt door een verwerkingsproces in de lever omgezet in aflatoxine M1. De letter M is gekozen omdat het toxine wordt opgespoord in bijvoorbeeld koeienmelk. M1 is even giftig, maar minder kankerverwekkend dan aflatoxine B1. De stof kan via de placenta het ongeboren kind gevoeliger maken voor leverschade en kanker.
Zijn mycotoxinen giftig?
Deze natuurlijke toxinen kunnen giftig zijn, maar alleen wanneer je er te veel van consumeert.
Wat is te veel?
In Europa zijn er strikte regels op de import van voedingsmiddelen en heeft de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) een wekelijks limiet van inname vastgesteld. Dit limiet is 120 nanogram (een miljardste van een gram) per kg lichaamsgewicht. De wekelijkse blootstelling van de algemene populatie via verschillende voedingsmiddelen (waaronder koffie) is ver beneden dit niveau, aangezien dit tussen de 15 en 60 ng per kg is.
Voorkomen van mycotoxinen
De meeste schimmels ontstaan natuurlijk. Het kan moeilijk zijn om contact met landbouw producten te voorkomen, aangezien het gevonden kan worden in de aarde en lucht. Het is echter wel mogelijk om variabelen in de gaten te houden die de groei van toxinen beïnvloeden.
De factoren die bijdragen aan de productie van mycotoxinen in groene koffie, kunnen de verwerking en opslag zijn. Voorzichtig in de gaten houden van groene koffie na het oogsten kan de kans op de productie van mycotoxinen elimineren of minimaliseren. Dit zijn standaard werkwijzen in de industrie.
Als groene koffie mycotoxinen bevat, dan zal de hoeveelheid flink verlaagd worden tijdens het branden. Als er na het branden nog mycotoxinen in koffie te vinden zijn, dan zal deze inhoud normaal gesproken ver beneden het veiligheidslimiet liggen.
Een onderzoek over mycotoxinen liet zien dat de hoeveelheid ochratoxine A met 80-90% afnam na het branden. Alfatoxine B1 kon men niet eens vinden na de koffie gebrand te hebben met een temperatuur van 220⁰C. De conclusie van het onderzoek was, dat de kans dat een kopje gebrande koffie nog mycotoxinen bevat erg laag was en zeker weten onder het veiligheidslimiet zal liggen.
De effecten van mycotoxinen
Het is moeilijk om onderzoeken te vinden die mycotoxinen in koffie koppelen aan negatieve effecten op de gezondheid. Dit kan komen door de lage hoeveelheid, maar tijdens het zoeken naar informatie over mycotoxinen, kwamen we erachter dat ze iedere individu verschillend beïnvloeden.
Het is belangrijk om op te merken dat aangezien groene koffie een van de vele landbouw producten is die mycotoxinen bevat, je het cumulatieve effect van het algehele dieet van een persoon dient te overwegen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de kwaliteit van de lucht. Mycotoxinen inhaleer je namelijk ook.
Jammer genoeg (of gelukkig) leven we niet in bubbels. Er is een overvloed aan chemicaliën waar we gereguleerd en ongereguleerd aan blootgesteld worden en niet alleen ons voedsel, maar ook de omgeving waar we in leven heeft een invloed op onze algehele gezondheid.
De dosis zorgt voor het vergif
We zijn van mening dat je alles met mate moet nemen en te veel alles (zowel goed als slecht) kan ongewenste effecten hebben.
Er zijn veel variabelen in ons leven en het is daarom moeilijk om vast te stellen of koffie of een andere landbouw product de enige oorzaak van onze problemen is. Je persoonlijke ervaring is echter belangrijk, dus luister naar je lichaam. Als je je slecht voelt na het drinken van een bepaalde koffie, maar van een andere soort zonder problemen kan genieten, dan lijkt ons de keuze logisch. Je kan de aanwezigheid van mycotoxinen in koffieproductie een groter probleem maken dan dat het blijkt te zijn, maar dan zijn er nog zoveel meer dingen waar je aandacht aan zal moeten besteden, aangezien koffie maar een van de vele voedingsmiddelen is.
Mycotoxinen worden soms geassocieerd met koffie. De belangrijkheid hiervan dien je echter niet te dramatiseren, aangezien ze geen gevaar voor onze gezondheid vormen door de goede productiegewoontes die normaal gesproken gehanteerd worden tijdens de productie van koffie.
LEES OOK:
